Lekcja gotowania na Zanzibarze, czyli smaki kuchni suahili

Dowiecie się, jakie produkty można tu zakupić. Z pewnością Waszą uwagę zwróci część rybna, do której traficie po zapachu. Cóż, lodówek się tu nie używa. Towar leży na straganach czy specjalnie wydzielonych do tego miejscach. Oczywiście świeży z porannego połowu. Mniemam, że przy takich temperaturach musi także szybko schodzić. A wybór jest ogromny. Najpopularniejszą rybą jest tu chyba wielka makrela królewska, czyli tutejszy king fish. I właśnie ona ląduje w siatce z zakupami. Poza tym zobaczycie tu okazałe tuńczyki, mieczniki oraz oczywiście owoce morza.

Do przygotowania jednego dania z mojego menu potrzebne są banany. Jednak, co ciekawe, nie takie, które wszyscy znamy. Na Zanzibarze rośnie ich szczególna odmiana. Czym się różnią od tych standardowych i dobrze nam znanych? Między innymi rozmiarem. Są ogromne. Są także twardsze. Skutkuje to tym, że w gotowaniu nie zmienią swej postaci na gęstą papkę. Różnią się także kolorem. Mają intensywną zieloną barwę. Smakują również inaczej, zdecydowanie czuć w nich coś mącznego.

Fachowa nazwa to platan – banan warzywny. I jak sama nazwa wskazuje jest to warzywo, a nie owoc jak w przypadku bananów żółtych. Najczęściej spożywa się je po obróbce cieplnej. Smażone, pieczone lub gotowane. Tak naprawdę platan w zależności od tego, jak bardzo jest dojrzały, może być zielony, żółty lub czarny. Nie jest on popularny w Polsce, choć można na niego trafić w większych marketach czy dobrze zaopatrzonych zieleniakach.

Podczas mojej lekcji na targu, dowiedziałam się także co nieco o wspomnianych już kokosach. To podstawowy składnik tutejszej kuchni. Przyrządza się z nich tak popularne tu mleczko kokosowe. Jeśli myślimy o kokosach w tropikalnym kraju, na myśl zapewne przychodzą nam te duże zielone bądź żółte owoce. To z nich wypijamy jakże zdrową wodę, która stanowi naturalną kroplówkę. Z tym, że z nich mleczka nie ukręcimy. Do tego celu potrzebne są malutkie okrągłe orzechy, w których zawartość białego miąższy jest o wiele większa.

Po zakończonych zakupach ruszycie dalej w kierunku plantacji przypraw oraz wioski, gdzie odbędzie się lekcja gotowania. Na miejsce dotrzecie tradycyjnym busikiem daladala. Znajdzie się w nim miejsce dla każdego, nawet jeśli się wydaje, że więcej przestrzeni już nie ma. Taka podróż to również atrakcja. Cały czas będzie się Wami opiekować Shara. Przejazd potrwa około 40 minut.

Przystanek daladala znajduje się tuż przy Tagu Darajani, więc spokojnie dotrzecie tam na piechotę. Ciężko się połapać, dokąd który pojazd odjeżdża, gdyż tabliczek za szybą brak. W tym przypadku Wasza przewodniczka załatwi jednak wszystko. Pamiętajcie, że daladala rusza dopiero wtedy, gdy się zapełni.

Zwiedzanie plantacji przypraw

Farma przypraw Tangawizi, którą odwiedzicie, należy do pobliskiej wioski. Co to oznacza? To oni dbają o to, co tu rośnie oraz korzystają z upraw. To do nich trafiają także pieniążki od turystów, którzy tu przyjeżdżają. Zatem przez udział w tejże wycieczce możecie wesprzeć lokalną społeczność. Jest to niewielka plantacja, z której przyprawy nie są eksportowane, a wykorzystywane przez miejscowych oraz w niewielkich ilościach sprzedawane zwiedzającym.

Po plantacji oprowadzają młodzi chłopcy z pobliskiej wioski, którzy znają się na rzeczy. Z pewnością pokażą Wam wszystkie roślinki, przyprawy oraz owoce, rosnące aktualnie na farmie. Zademonstrują także, o ile o możliwe, sposób użycia oraz konsumpcji. A na koniec otrzymacie uplecione z liści gadżety, panie specjalną koronę na głowę, pierścienie, a panowie krawat.

Największe zainteresowanie budzi zawsze arnota właściwa, zwana drzewem szminkowym. To przez intensywny czerwony kolor nasion, ukrytych w kolczastych również czerwonych torebkach. Wewnątrz może się znajdować aż 50 ziarenek. Za ten soczysty kolor odpowiada barwnik, zwany biksyną. Wykorzystuje się go w kosmetyce jako szminkę oraz farbę do farbowania włosów. Równie dobrze sprawdza się w kuchni, kiedy chcemy nadać pomarańczowy bądź czerwony kolor naszym potrawom. Jednak jeśli chodzi o wartości odżywcze, takowych nie posiada.

Poza tym z pewnością zobaczycie, jak rosną goździki, kardamon, gałka muszkatołowa, cynamon, wanilia, kurkuma, imbir, chili, kawa czy kakaowiec. Oprócz przypraw poznacie także różnego rodzaju owoce, takie jak karambola, chlebowiec, mango, papaja czy słynny durian.

A czy wiecie, jak rośnie dobrze znany nam ananas? Pierwsza myśl… zapewne na drzewie, takie skojarzenie miałam i ja. Jakież było moje zdziwienie, gdy owoce ananasa ujrzałam tuż przy samej ziemi. Duży, soczysty owocostan pojawia się na szczycie krótkiej łodygi, wyrastającej z rozety kolczastych liści. Dzieje się tak tylko raz w roku. Więcej na temat samych przypraw oraz spice tour na Zanzibarze przeczytacie w moim wpisie:

Na koniec zwiedzania otrzymacie dużego kokosa, napełnionego oczywiście orzeźwiającą i zdrową wodą kokosową. Ów orzech powędruje do Was prosto z drzewa. Przy okazji będziecie mogli podziwiać fantastyczne umiejętności wspinaczkowe mieszkańca wioski. A wspinać się będzie oczywiście na bardzo wysoką palmę kokosową, by zerwać dla Was wspomniane już kokosy. Każdy z nich zostanie umiejętnie otworzony maczetą tak, by dało się wypić ożywczy i odżywczy płyn, a potem jeszcze wyskrobać biały miąższ. Koniecznie skorzystajcie z okazji i uraczcie się tym, co skrywa taki owoc.

Jeśli macie ochotę zakupić trochę przypraw z tejże farmy, będziecie mieli okazję uczynić to w małym sklepiku, ulokowanym tuż przy plantacji. Oprócz przypraw dostępne są tu także inne naturalne wyroby, jak mydełka, perfumy czy olejki. Można się targować. Im więcej zakupicie, tym lepszą cenę otrzymacie.

Lekcja gotowania w zanzibarskim domu

Po wizycie na farmie przypraw udacie się do domu Waszej gospodyni Shary, która będzie już tam na Was czekać wraz ze swoją córką Lutfią. Produkty będą już wstępnie przygotowane. Wasze miejsce będzie na macie, która rozłożona zostanie na zwykłym klepisku. Dania ugotujecie na prostym palenisku. Nie znajdziecie tu ani kuchenki elektrycznej, ani gazowej. W wiejskich domach w ten właśnie sposób przyrządza się ciepłe posiłki. Można by rzec, że mamy tu do czynienia z typową kuchnią zwaną slow food. Kolorytu mogą dodawać kury czy inne wiejskie zwierzątka od czasu do czasu, zaglądające do środka.

Lekcję gotowania rozpoczniecie od instrukcji na temat narzędzi kuchennych oraz zakupionych produktów. Otrzymacie konkretne wskazówki, co i jak obierać, kroić, wyciskać, ugniatać i jak składniki łączyć ze sobą. Dowiecie się także o stosowaniu przypraw w kuchni swahili. Najczęściej potrawy są tu doprawiane goździkami, kardamonem, kurkumą, imbirem oraz cynamonem.

Panie gospodynie nauczą Was także, jak przygotować mleczko kokosowe ze świeżych kokosów. To świetny produkt, który w naszej kuchni może mieć zastosowanie w niejednym przypadku. Może nawet zastąpić śmietanę, mleko krowie a nawet masło. Jeśli akurat nie mamy dostępu do świeżych orzechów, taki półprodukt możemy przygotować ze znanych wiórków kokosowych. Wystarczy je namoczyć na noc, potem porządnie podgrzać do około 60 stopni i całość zmiksować blenderem.

W moim menu znalazły się wspomniane cztery dania, których przepisy za chwilę otrzymacie. Fish cake to zanzibarskie kotleciki rybne z ziemniakami. Muszą zostać dobrze przyprawione, by podkreślić smak głównych składników. Smaży się je na rozgrzanym oleju. Kolejne danie rybne to ryba w ostrej marynacie. Tutaj także ważne są przyprawy, czyli to, co rośnie niedaleko na farmie. Skoro jedzonko ma być pikantne, trzeba z pewnością użyć chili.

Następnie na stole pojawił się także pilau (inna nazwa pilaw). To bardzo popularna potrawa na Zanzibarze, która przywędrowała tu niegdyś z Bliskiego Wschodu. Głównym składnikiem jest ryż, do którego można dodać warzywa i kawałki mięsa według gustu. Cały sekret tkwi jednak w tym, by całość odpowiednio doprawić. Wierzcie mi, dobrze przyrządzony pilau smakuje nieziemsko. A na zwieńczenie uczty w czasie lekcji gotowania powstaje coś, co nosi nazwę plantain desert. Są to wspomniane wyżej duże banany, gotowane w mleczku kokosowym. Coś przepysznego, zapewniam.

A oto obiecane przepisy…

Fish cake, czyli zanzibarskie kotleciki rybne z ziemniakami